Ụbọchị emelitere: 29.01.2025
Chọpụta Archeopark na Istanbul E-pass! Nfefe dijitalụ a na-enye gị ohere ịgafe Ebe nkiri 90 n'ofe obodo ahụ, gụnyere saịtị ihe ochie a na-adọrọ mmasị. Site na E-pass, ị nwere ike inyocha akụkọ ihe mere eme bara ụba nke istanbul, site na mkpọmkpọ ebe ochie ruo na ihe ịtụnanya ọgbara ọhụrụ, ha niile na-adị mfe na ịdị mma.
Ihe fọdụrụ nke Archeopark dị na ọdụ ikuku ikuku nke ọwụwa anyanwụ nke ọdụ Sirkeci, ekpughere ihe owuwu Rome na Byzantine. N'ịgbaso ntuziaka ụlọ ọrụ nchekwa mpaghara na iji usoro sayensị, a na-ewepụ nke ọma ma bufee ya na saịtị nchekwa nwa oge na Sarayburnu. Mgbe emechara nke ọma, a chịkọtara ihe ndị ahụ na Sarayburnu Park na 2024, gosipụtara dịka a chọtara ya na mbụ.
Akụkọ ihe mere eme nke Sarayburnu na ọdụ ụgbọ mmiri Prosphorion
N'ihe dị ka afọ 667 BC, ndị Gris oge ochie tọrọ ntọala obodo a na-akpọ Byzantion dị nso na Sarayburnu, nke mechara mara dị ka istanbul. Ebe ọ bụ obodo na-achị achị, Byzantion tụkwasịrị nnọọ obi n'ihe omume mmiri ma nwee ọdụ ụgbọ mmiri dị mkpa a na-akpọ Prosphorio Harbor. Ọdụ ụgbọ mmiri a dị ebe ọdụ ụgbọ oloko Sirkeci dị taa. a họọrọ ya n'ihi na ọ bụ oke mmiri nke dị nso na Byzantion ma nwee ọnọdụ dị mkpa n'ọnụ ụzọ nke Golden Horn. Ọdụ ụgbọ mmiri Prosphorion nọ na-arụ ọrụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu puku afọ, na-ekere òkè bụ isi n'ahịa. Ụdị azụmahịa nke mpaghara dịka Sirkeci, Eminonu, na Karakoy na-aga azụ n'ọdụ ụgbọ mmiri a.
Ahụrụ ozu ndị ahụ egosiri na Sarayburnu Park n'akụkụ ọdụ ụgbọ mmiri Prosphorion. N'ihi ọnọdụ ha, a kwenyere na ejiri ihe owuwu ndị a mee ihe maka azụmahịa, na-atụ aro na ọdụ ụgbọ mmiri ahụ nọgidere na-arụ ọrụ ruo narị afọ nke isii AD.
N'agbata 2006 na 2012, ihe owuwu maka Marmaray Sirkeci Station mere na ebe anọ: Sirkeci Station, Cagaloglu, na East na West Shafts na Hocapasa. Tupu a malite ịrụ ihe owuwu, ụlọ ihe mgbe ochie na-ahụ maka ihe mgbe ochie nke Istanbul na-eduzi ihe ndị mgbe ochie. Na Hocapasa's Eastern Shaft, Block 14, ha kpuchiri ihe fọdụrụ nke Byzantine na elu elu na ndị Rom na-anọgide na ala. Mwepụ nke foduru ndị a mere n'oge dị iche iche n'ihi ngwupụta ihe na teknụzụ chọrọ. Edebere ọkwa ndị a dị ka nke 2009 na 2011. na 2012, a kpọgara ozu ya na Sarayburnu Park, ebe echekwara ha ruo 2021.
Ozu ndị a chọtara n'oge ihe ochie ndị e gwupụtara n'ala dị n'akụkụ ọwụwa anyanwụ nke Sirkeci malitere laa azụ n'oge ndị Rom na oge mbụ nke Byzantium. Ihe ndị a fọdụrụ na-ekpughe nkọwa dị mkpa gbasara nhazi obodo oge ochie. Ihe a ma ama bụ okporo ámá e ji nkume rụọ nke na-aga n'ebe ọwụwa anyanwụ ruo n'ebe ọdịda anyanwụ, nke nwere nnukwu ụlọ n'akụkụ abụọ. N'okpuru okporo ámá, e nwere ọwa mmiri. n'etiti okporo ámá ahụ, warara ụzọ ụzọ ndịda ga-aga n'ebe ndịda, nke nwere ihe owuwu n'akụkụ nke ọ bụla. Ụlọ ndị a nwere nkume mkpọmkpọ ebe na mgbidi brik nwere ngwa agha Horasan, ma ọtụtụ nwere ala brik. Ụfọdụ nwere olulu mmiri. Mgbidi siri ike na imewe na-egosi na ụlọ ndị a nwere ọrụ ọha. Otu ụlọ dị n'akụkụ ọwụwa anyanwụ nwere ọnụ ụlọ nwere ogidi anọ, na-eme ka ọ mara mma. n'akụkụ ugwu nke okporo ámá ahụ, a chọtawo mgbidi ndị ọzọ site na ụlọ ọzọ chere n'okporo ámá.
Mgbe achọpụtara ihe ochie nke Byzantine na 2009, ebugharị na Sarayburnu na 2010, dị ka Kọmitii Na-ahụ Maka Ọdịbendị nke Cultural Preservation Regional Board nyere ntụziaka, ngwungwu gara n'ihu. N'oge ọrụ a, e kpughere ntọala nke ihe owuwu site na oyi akwa mbụ, yana mgbidi oge Rom site na narị afọ nke 3-4 AD. Mgbidi a nwere ahịrị nkume ndị a wara awa n'ahịrị ise, nke nwere osisi n'etiti. N'ebe dị nso, a chọtara ụlọ ọrụ ọzọ nwere mgbidi nkume. n'etiti mpaghara ahụ, e kpuchiri mgbidi ọwụwa anyanwụ-ọdịda anyanwụ nke e ji nkume mkpọmkpọ ebe mee na ngwa agha, guzo ihe dị ka otu mita n'ịdị elu nke nkume ndị a kpụrụ akpụ nke ọma n'elu. N'ebe ugwu nke mgbidi a, a na-amata ebe a na-adọba ụgbọala nke nwere nnukwu nkume nkume, na-atụ aro ọnụnọ nke square site na Oge Ndị Rom Oge Ikpeazụ. Ọwa mmiri nkume mkpọmkpọ ebe na-aga n'etiti ebe awara awara na mgbidi ahụ. Ebugara ụlọ ndị a na Sarayburnu na 1 maka nchekwa.
Chọpụta Archeopark na Istanbul E-pass, nke na-enye ohere ịgafefe 90 kacha mma n'ime obodo, gụnyere saịtị akụkọ ihe mere eme a pụrụ iche. Ihe fọdụrụ na Archeopark, bụ nke ekpughere n'oge a na-egwupụta ihe n'etiti 2006 na 2012 dị ka akụkụ nke Marmaray Project, na-egosi ihe owuwu Roman na Byzantine nke ejiri nlezianya bugharịa ma chekwaa ya. N'ịbụ nke a chọtara n'akụkụ ọdụ ụgbọ mmiri Prosphorion, ihe owuwu ndị a na-eme ka anyị hụperetụ oge n'oge gara aga nke ụgbọ mmiri na nnukwu ahịa nke Istanbul. N'ịbụ ndị nwere okporo ụzọ, ụlọ, na ọwa mmiri echekwara nke ọma, Archeopark bụ ihe akaebe maka nhazi obodo ochie nke obodo ahụ. Ugbu a ejikọtara nke ọma na Sarayburnu Park, ihe ndị a na-akọ akụkọ evolushọn nke istanbul, na-eme ka ọ bụrụ ebe ndị na-anụ akụkọ ihe mere eme ga-agarịrị.